توضیحات
کتاب با علی(ع) در صحرا شرح و بسط دو حکمت از حکمتهای حکیمانۀ امیرالمومنین علی(ع) است که مشتمل بر لُبابِ معرفت است. حکمتِ نخست، در باب بیان سخن های آن امام همام با جناب کمیل بن زیاد نخعی است و حکمت ثانی، در باب بیان علل و رازها درخصوص پاره ای از احکام خداوند.
در بخشی از کتاب با علی(ع) در صحرا می خوانیم محبت خداوند به انسان یک طرف قضیه است؛ طرف دیگر آن، محبت انسان به خداوند است. وقتی که شخص از غفلت و غرور رهایی یافت و متوجه نعمات الهی شد، محبت جریان پیدا می کند؛ همین امر نیز موجبات جلب ببیشتر محبت خداوند به او را فراهم می سازد و در این گردش محبت است که انسان به طرف کمال محبت سیر می کند.
اسلام، بدون امامت امکان پذیر نیست. اگر امامت نباشد، نظام امت درهم می ریزد. عرب، نخ کردن در دانه های گردنبند را «نظم» می گوید. نظام دانه های گردنبند به وسیلۀ نخی است که از آن ها عبور می کند. بدونِ نخ، نظام به هم می خورد و پراکندگی ایجاد می شود و دیگر، دستگاه هماهنگ و یکپارچه وجود ندارد. امام همچون ریسمانی است که به دانه های تسبیح نظام می دهد و امت را وحدت می بخشد. امام سه وحدت ایجاد می کند؛ وحدت در عقیده، وحدت در جهت، وحدت در قوا.»
