تال

حال دل

برگزیده شرح صحیفه سجادیه

به کوشش جمعی از مبلغان حاضر در دانشگاه‌ها

فرازی از دعای بیستم صحیفه سجادیه

سیه‌فام بود و بر اثر برخورداری از ویژگی‌های ممتاز، هوش سرشار، خردمندی، تجربه و پختگی، بیان شیرین و منطق محکم، به لقمان حکیم معروف گردید. حسب و نسب، ثروت و مال، نیرومندی و زیبایی، نشانه‌هایی برای برجستگی لقمان نبود؛ بلکه او مردی بود که در اطاعت خداوند، استقامت داشت؛ در هر موضوعی، عمیقانه فکر می‌کرد؛ از اقبال دنیا خشنود نمی‌شد و از پشت کردن آن، اندوهناک نمی‌گشت. یکی از صفات زیبای او، حس دگردوستی و احساس مسئولیت نسبت به هم‌نوع بود.
«مسئولیت مشترك »، هر کسی را موظف می‌كند تا ضمن مراقبت از اعمال خود، نسبت به سایر اعضاى جامعه و كسانى كه پیرامون اویند، احساس مسئولیت نماید؛ هم دغدغه صالح بودن خود را داشته باشد و هم به مصلح بودن نیز بیندیشد.
لقمان حکیم، این برنامه اجتماعى را به فرزند خود نیز یادآور شد؛ آنکه نخست با برپایى نماز و انس با خدا، به اصلاح خود بیندیشد و در مرتبه بعد، وظیفه اصلاح دیگران را عهده دار گردد؛ مردم را به نیكی ها و معروف دعوت كن و از منكرات و زشتی ها باز دار.

جامعه صالح (كه با اندیشه و رفتارى صالح، بنیان نهاده شده است) باید با تمام امكانات خود، رشد و كمال خود را حفظ كند و بر معروف و خیر، استوار باشد و اگر كسى یا جمعى، بر خلاف مسیر آن، با منکر و شر، سازى جدا و انحراف‌گونه زد، او را به مسیر راست، سمت و سویش داده و راهنمایش باشد: «باید از میان شما، جمعى دعوت به نیکی و امر به معروف و نهى از منكر كنند و آنها همان رستگارانند».
دوری از این مسئولیت اجتماعی، عدم توجه به دستور الهی است؛ آن سان که امام سجاد(ع) می‌فرماید: «آن که امر به‌معروف و نهی از منکر را ترک می‌کند، همچون کسی است که کتاب خدا را پشت سر انداخته است».
امام سجاد(ع) در دعای بیستم صحیفه سجادیه (مشهور به دعای «مکارم الاخلاق» )با اشاره به این مسئولیت اجتماعی، تاکید دارد که انسان هم باید زبان گویایی برای امر به‌معروف کردن و اندرز دادن داشته باشد و هم گوش شنوایی برای پذیرش نصایح دیگران و اصلاح عیوب خویش.