کتاب تا ابد زندگی، دفتر چهارم؛ از مجموعه شرح احادیث کتاب الموت بحارالانوار

کتاب حاضر از بیانات و دروس استاد محمدرضا عابدینی توسط موسسه مطالعات اسلامی رواسی تهیه گردیده است که توسط دفتر نشر معارف به طبع و چاپ رسیده است.

مرگ پایانی است بر زندگی فانی و آغازی است بر یک زندگی باقی. مرگ، آغاز زندگی‎ای است که انسان، فرجام آن را با برگزیدن مسیر بندگی حق تعالی یا پیروی از شیطان تعیین می‎کند: داشتن حیات طیبه و همراهی با اولیای طاهرین یا حیاتی دردناک و دهشتناک و همنشینی با شیاطین انس و جن. خداوند متعال با لطف بی‎کرانش، ارسال رُسُل و انزال کُتُب کرده تا بشر را به حیات طیبه رهنمون سازد و از قُرَناء بد بر حذر دارد.

لذا حواستان جمع باشد از همین روایت اول که شروع کردیم، خصوصیات برزخ روایت اول وقتی میفرماید «وَ هُوَ رَدُّ عَلَى مَنْ يُبْطِلُ الثَّوَابَ وَالْعِقَابَ بَعْدَ الْمَوْتِ» را تفکیک کنید. بعضی از آنها بر میگردند به این که حقیقت برزخ چیست. مثلاً در همین، اگر این متن روایت باشد دارد بیان می‌کند که ثواب و عقاب از خصوصیات و حقیقت برزخ است؛ یعنی ثواب و عقاب در حقیقت برزخ امکان تحقق دارد.

در جواب این پرسش که آیا در برزخ امکان تحقق اینها وجود دارد یا نه و آیا موطنی هست که جزا و عقابی در آنجا در کار باشد یا خیر، حضرت در این روایت میفرماید که «بله، هست» شاهد هم آورده و به «استبشار» مثال زده است استبشار به موارد مذکور در آیه و اینکه خودشان را در تنعم میبینند و به بقیه هم بشارت میدهند که تنعم را ببینند که همان ثواب است. دارد ثواب را نشان می دهد و عقاب هم که مقابل ثواب است؛ یعنی وقتی ثواب باشد، به طریق اولی، عقاب هم در مقابل آن است. 

به همین صورت اگر از اینجا به بعد تک تک حقایق مربوط به برزخ را تفکیک کنیم و فقط بحث انتزاعی نکنیم و در هر روایتی به نکته ای رسیدیم آن را یادداشت کنیم و بدانیم آثار برزخ چه چیزهایی هستند و حقیقت برزخ چیست و امثال آن، در آخر بحث می بینیم که نگاه جامعی به موضوع برزخ و خصوصیات آن از طریق روایات برایمان حاصل شده است؛ یعنی باید کاری کنیم که نکته ها از دست ،نروند بلکه تفکیک و دسته بندی شوند